Spis treści
Zamawiając tłumaczenie, chcemy uzyskać je w jak najlepszej jakości. Tu przyda się właśnie Quality Assurance, czyli sprawdzenie tej właśnie jakości, swoista weryfikacja tłumaczenia. Jak zapewne wiele osób się domyśla, wykonanie tłumaczenia to dopiero pierwszy krok. Następnie tłumacz wielokrotnie je sprawdza. Jako jego autor wciąż może jednak pominąć istotne błędy. Tutaj przyda się właśnie QA – wykonane maszynowo lub przez drugą osobę. Idźmy jednak po kolei i zacznijmy od definicji.
Czym jest Quality Assurance?
Quality Assurance (QA) to bardzo szerokie pojęcie. To termin anglojęzyczny, warto więc poznać jego poprawną wymowę. Jeśli zaś chodzi o definicję, jest to działanie mające na celu zapewnienie spełnienia określonych wymagań co do jakości produktu lub procesu. Jak to się ma do tłumaczenia? W przekładzie również ma bardzo ważną rolę. Jest to właśnie upewnienie się, czy tłumaczenie zostało wykonane dobrze. Chodzi zarówno o jakość językową, merytoryczną, jak i formalną.
Quality Assurance – jakie błędy wykrywa
Omówmy teraz kwestię tego, jakie błędy wykrywa Quality Assurance. Wspomnieliśmy, że są to różne rodzaje błędów. Zacznijmy od tych najprostszych, czyli formalnych. Chodzi tutaj o błędy czy niedociągnięcia związane z formatowaniem tekstu. Bardzo często tłumacz nawet nie zauważy, że np. wstawił podwójną spację zamiast pojedynczej czy zrobił literówkę. Zwyczajnie czytając tekst, możemy tego nie wyłapać. Oprogramowanie do QA zrobi to więc za nas.
Podkreśliliśmy, że QA polega również na wyłapaniu błędów językowych czy merytorycznych. Przykładów jest wiele. Po pierwsze, są to błędy związane ze zmianą realiów. Przykładem może być zapis liczb. W języku polskim separatorem dziesiętnym (między częścią całkowitą a ułamkową ułamka dziesiętnego) jest przecinek. W angielskim jest to kropka. Dodatkowo, w języku angielskim co trzy miejsca części całkowitej umieszcza się przecinek. Po polsku liczbę zapiszemy 1 234 567,89; po angielsku 1,234,567.89.
Kolejnym często weryfikowanym w Quality Assurance błędem jest zgodność terminologii. Do oprogramowania do QA dodaje się glosariusz przygotowany do danego zlecenia. Oprogramowanie sprawdza, czy w tłumaczeniu użyto odpowiednich ekwiwalentów. Przypuśćmy, że mamy w tekście termin „zakrzep”. Przetłumaczyliśmy go jako „blood clot”. Od klienta otrzymaliśmy jednak glosariusz, według którego klient chce tłumaczyć ten termin jako „thrombus”. QA zaznaczy ten niepożądany rozdźwięk.
Weryfikacja tłumaczenia – narzędzia do QA
Narzędzia do QA, dzięki którym dokonywana jest weryfikacja tłumaczenia, mają różne formy. Istnieją oddzielne programy ku temu służące. Najpopularniejszymi są Xbench i Verifika. Wachlarz sprawdzanych przez nie błędów jest bardzo szeroki. Dodatkowo, obydwa programy pozwalają na eksport przejrzystego raportu o ewentualnych niedociągnięciach. Najczęściej są jednak tylko (albo aż) drugą, dodatkową weryfikacją. Większość tłumaczy dokonuje pierwszego Quality Assurance w oprogramowaniu CAT.
Weryfikacja tłumaczenia w oprogramowaniu CAT
Weryfikacja tłumaczenia wbudowana jest w niektóre narzędzia CAT, darmowe i płatne. Najszybciej do głowy przychodzą tu MemoQ i Trados. Niewątpliwie ułatwia to cały proces. Do CATów załadowane mamy przecież wszystkie nasze zasoby (glosariusze i pamięci tłumaczeniowe). Sprawdzenie zgodności tłumaczenia z nimi to bułka z masłem. Programy te umożliwiają także sprawdzenie usterek formalnych i językowych w zadowalającym stopniu.
Biuro tłumaczeń a QA
Pisaliśmy o Quality Assurance na poziomie tłumacza. Jak do tego procesu podchodzi biuro tłumaczeń? Jest wiele różnych metod. Oczywiście, każde biuro ceni tłumaczy, którzy przeprowadzają własne QA i zwykle dostarczają tłumaczenia pozbawione usterek. Niektóre biura, aby zwiększyć tego prawdopodobieństwo, proszą o załączenie wraz z gotowym tłumaczeniem raportu z Xbench lub Verifiki. Dzięki temu mają pewność, że tłumacze dokonali QA i poprawili ewentualne niedociągnięcia.
Warto jednak podkreślić, że biuro tłumaczeń ma jedną ogromną przewagę w stosunku do pojedynczego tłumacza. Może zapewnić QA dokonane przez drugą parę oczu. Często biura tłumaczeń proszą o sprawdzenie tłumaczenia korektora – najczęściej drugiego tłumacza. Pozwala to wychwycić błędy, które oprogramowanie do QA mogłoby ominąć. W naszym biurze postępujemy właśnie w ten sposób – gotowe tłumaczenia są weryfikowane nie tylko maszynowo, ale również przez drugą osobę.
Quality Assurance – ważna część procesu tłumaczenia
Jak widać, Quality Assurance to bardzo ważna część procesu tłumaczenia. Pozwala cieszyć się jego najwyższą jakością. Usuwa z tłumaczenia ewentualne usterki i niedociągnięcia. Weryfikacja tłumaczenia może być przeprowadzona na różne sposoby. Za pomocą zewnętrznego oprogramowania, w oprogramowaniu CAT, oraz przez dodatkową osobę – korektora. Niezależnie od wybranej drogi, warto dokonywać QA, aby nasze tłumaczenia były nieskazitelne.
