Spis treści
Zwykle, jeśli naszym tematem jest praca tłumacza, omawiamy jej aspekty praktyczne dla klientów. Wyjaśniamy nowe lub nieznane zagadnienia w branży, omawiamy rynek tłumaczeń lub różne ich typy. Tym razem spojrzymy na pracę tłumacza z perspektywy… tłumacza właśnie. To znaczy, zastanowimy się chwilę, jak w praktyce wygląda praca tłumacza i jakie może przyjmować formy. Wyjaśnimy, kim jest tłumacz freelancer, a kim – tłumacz wewnętrzny. Ciekawe? Przejdźmy do rzeczy!
Praca tłumacza ustnego
To, jak wygląda praca tłumacza ustnego, jest znane dużo większej liczbie osób, niż praca tłumacza pisemnego. W końcu tłumaczenie ustne wykonuje się bezpośrednio dla klienta. Często odbiorca widzi tłumacza lub słyszy go „na żywo”. Dzięki temu każdy, kto kiedykolwiek był odbiorcą tłumaczenia ustnego, ma o nim pewne pojęcie. Kto jednak widział tłumacza pisemnego „w akcji”? Warto więc zagłębić się właśnie w to drugie zagadnienie.
Praca tłumacza pisemnego
Praca tłumacza pisemnego jest procesem o wiele bardziej tajemniczym dla osób niezwiązanych z branżą. Jak wygląda? Jeśli chodzi o samą czynność tłumaczenia, mechanizm jest stosunkowo prosty. Tłumacz otrzymuje propozycję zlecenia. Ocenia jego objętość oraz stopień trudności i określa cenę. Po jej zatwierdzeniu przez zleceniodawcę tłumacz może przystąpić do pracy.
Techniczne aspekty pracy tłumacza pisemnego wyglądają różnie. Dla niektórych podstawą przekładu są narzędzia CAT, darmowe lub płatne, inni preferują tłumaczenie wspomagane w znacznie mniejszym stopniu. Cel jest jednak taki sam. Tłumacz przekłada tekst z jednego języka na drugi. Ma zachować jego sens, styl i intencję autora. Ma również zastosować odpowiednią terminologię, poprawną i zrozumiałą dla odbiorcy. Po zakończeniu przekładu tłumacz dokładnie (i zwykle wielokrotnie) go sprawdza.
Później tłumacz odsyła tekst do zleceniodawcy. Ale właśnie – kim jest ten tajemniczy zleceniodawca? Oczywiście, może to być klient bezpośredni – osoba prywatna lub firma. Może to być jednak biuro tłumaczeń, z którym tłumacz jest związany. Z biurami tłumaczeń, a także z firmami, tłumacz może współpracować na kilka sposobów.
Tłumacz freelancer – najczęściej spotykana forma
Najczęściej jest to współpraca na zasadzie biuro – tłumacz freelancer, wolny strzelec. Tłumacz prowadzi własną działalność i przyjmuje zlecenia z jednego lub kilku biur, a także od klientów. Sam decyduje, ile zleceń przyjmie i od kogo. Najczęściej pracuje z domowego zacisza. Oczywiście, są i tacy, którzy wolą kawiarnię lub przestrzeń biurową do wynajęcia. Podstawowa zasada do zapamiętania jest jedna. Tłumacz freelancer jest niejako swoim własnym szefem, ma za to zewnętrznych zleceniodawców.
Tłumacz wewnętrzny, czyli tłumacz na etacie
Znacznie mniej znaną formą, a również występującą w branży, jest tłumacz wewnętrzny. Krótko mówiąc, jest to tłumacz na etacie. Praca tłumacza wewnętrznego zwykle ma miejsce w określonych godzinach pracy firmy, w której ten jest zatrudniony. Pracę do wykonania otrzymuje od innych pracowników firmy – z innych działów lub od swoich przełożonych. Tłumacze wewnętrzni mogą oczywiście pracować w biurach tłumaczeń, ale też bankach, kancelariach, firmach technicznych i wielu innych.
Biuro tłumaczeń a tłumacze wewnętrzni
Wiele osób z pewnością wyobraża sobie biuro tłumaczeń jako miejsce, gdzie siedzą tłumacze i wykonują swoje przekłady. Jednak, jak już wskazywaliśmy wcześniej, biura tłumaczeń współpracują bardzo często z freelancerami. Jak więc jest naprawdę? Zazwyczaj biura tłumaczeń zatrudniają tłumaczy wewnętrznych języków, w których się specjalizują i których tłumaczą najwięcej. Trudno spodziewać się, by biuro tłumaczeń utrzymywało na pełnym etacie np. tłumacza języka malajskiego, dla którego nie znalazłoby się w nim dość pracy, by wypełnić dzień roboczy. Dlatego tłumacze rzadkich języków, jeśli nie pracują w firmie zagranicznej, zwykle są freelancerami. Czy taka forma pracy jest korzystniejsza? Porównajmy pracę freelancera i tłumacza wewnętrznego.
Tłumacz freelancer kontra tłumacz wewnętrzny – wady i zalety
Praca, jaką wykonują tłumacz freelancer i tłumacz wewnętrzny, mocno się od siebie różni. Jak zawsze, obydwa wyjścia mają wady i zalety. Tłumacz freelancer ma zdecydowanie więcej wolności – to on decyduje, ile pracuje jednego dnia. Jeśli ma moce przerobowe, może więcej zrobić i zarobić. Tłumacz wewnętrzny ograniczony jest godzinami pracy firmy. Zwykle nie może również wybierać sobie zleceń. Tłumacz freelancer każde zlecenie może przyjąć lub odrzucić. Zależy to tylko od niego.
Z drugiej strony, tłumacz wewnętrzny, pracując w obrębie jednej firmy, może się wyspecjalizować w danej dziedzinie. Tłumacz freelancer zwykle nie może sobie na to pozwolić. Aby mieć dużo pracy, musi decydować się na różnorodne zlecenia. Dodatkowo, tłumacz wewnętrzny często może liczyć na szkolenia fundowane przez firmę. Tłumacz freelancer, jako własny szef, o swoją edukację musi zadbać sam. Jak widać, obydwie opcje mają swoje plusy, które każdy tłumacz pewnie czasem rozważa.
Tłumacz freelancer a tłumaczenia poświadczone
Wielokrotnie podkreślaliśmy, jak wiele wolności ma tłumacz freelancer. Jak mają się do tego tłumaczenia poświadczone? Do pewnego stopnia ograniczają tę wolność. Przecież klient musi odebrać papierowe tłumaczenie w oryginale. Dodatkowo, tłumacz musi przecież zobaczyć dokument w oryginale, oczywiście jeśli za zgodność z oryginałem poświadcza. Tłumacz musi więc być o konkretnej porze w konkretnym miejscu. Tłumacz przysięgły nie do końca więc może pracować tylko nocami, zupełnie odcięty od świata.
Ponadto, sama istota zawodu tłumacza przysięgłego oparta jest o wykonywanie przekładów na zlecenie sądów, policji, czy prokuratury. Obecność na rozprawie, czy podczas przesłuchania, to kolejne ograniczenie dla osób dysponujących uprawnieniami do poświadczania swoich tłumaczeń.
Praca tłumacza – podsumowanie
Jak widać, praca tłumacza może mieć różne oblicza. Wszystko zależy od tego, czy mówimy o tłumaczu pisemnym czy ustnym. Przysięgłym czy konferencyjnym. I wreszcie – freelancerze czy wewnętrznym. Z naszego opisu jasno wynika, że to dwie niemal przeciwstawne formy pracy tłumacza. Trudno jednak powiedzieć, żeby jedna była lepsza czy gorsza od drugiej. Tłumacze sami decydują, w której będą czuli się lepiej, i w tę stronę idą.
