Spis treści
Wszyscy wiemy, czym jest tłumaczenie zwykłe czy poświadczone. Czy jednak każdy orientuje się, czym jest lokalizacja językowa? Najczęściej słyszy się frazy „lokalizacja stron internetowych” czy „lokalizacja gier komputerowych”. Wbrew pierwszym skojarzeniom, nie chodzi o konkretne miejsce. Chodzi raczej o proces z dziedziny tłumaczenia. Właściwie, tłumaczenie jest jednym z wielu kroków w tym procesie. Czym więc dokładnie jest lokalizacja językowa? Jaki ma cel? Kiedy się ją stosuje?
Lokalizacja językowa – definicja
Lokalizacja językowa, jak już wspomnieliśmy, to coś więcej niż tłumaczenie. Tłumaczenie to tylko pierwszy krok do lokalizacji. W jej przypadku wykonywane jest z jak największym wykorzystaniem domestykacji. Domestykacja to strategia tłumaczeniowa. W jej ramach tekst tłumaczymy tak, żeby był jak najbardziej bliski realiom odbiorcy.
Kolejne kroki lokalizacji obejmują przystosowanie wszystkich elementów, nie tylko tekstu. To właściwie adaptacja elementów językowych i pozajęzykowych do realiów odbiorcy. Jej celem jest osiągnięcie efektu, który dla lokalnych odbiorców będzie naturalny. Krótko mówiąc, chodzi o to, żeby nikt nie zorientował się, że ma do czynienia z tłumaczeniem. Odbiorca ma mieć wrażenie, że produkt, usługę czy treść stworzono specjalnie dla niego.
Lokalizacja językowa a tłumaczenia poświadczone
Tłumaczenia poświadczone i lokalizacja językowa raczej nie idą w parze. Dlaczego tak się dzieje? Spieszymy z wyjaśnieniem. Tłumaczenie poświadczone musi być jak najbliższe oryginałowi. Często jest nawet tak, że tłumacze przysięgli zostawiają niektóre elementy nieprzetłumaczone i dodają do nich wyjaśnienie. To dokładnie przeciwieństwo domestykacji. W tego typu tekstach naturalność jest jednak na drugim miejscu. Na pierwszym zawsze jest wierność przekładu.
Czasem, choć rzadko, zdarza się, że klient poprosi o pewną formę lokalizacji. Chodzi tu dokładnie o użycie konkretnej odmiany języka angielskiego. Przykładowo, klient mieszka w Wielkiej Brytanii i poprosi o stosowanie angielskiego brytyjskiego. Oczywiście, doświadczony tłumacz przysięgły języka angielskiego całą terminologię dostosuje wtedy do prawa panującego w UK. To właściwie jedyna forma lokalizacji językowej, jaką można spotkać w tłumaczeniach poświadczonych.
Lokalizacja a tłumaczenie zwykłe
Sytuacja jest inna, gdy pod lupę weźmiemy tłumaczenia zwykłe. Tutaj mamy dużo większe pole do popisu. To, czy i w jakim stopniu zastosujemy lokalizację, zależy tylko od potrzeb klienta i rodzaju tłumaczenia. Przekłady medyczne czy techniczne nadal powinny być bardziej wierne niż naturalne. Zupełnie inaczej jest jednak w przypadku tekstów marketingowych czy artystycznych. Wtedy zwykle klientom zależy na jak największej naturalności. Właśnie w takich przypadkach na scenę wkracza lokalizacja.
Lokalizacja stron internetowych
Bardzo często termin „lokalizacja” słyszy się w zbitce „lokalizacja stron internetowych”. Nietrudno domyślić się, dlaczego. Strona internetowa to treści czysto marketingowe. Jeśli chcemy dotrzeć z nimi do odbiorcy obcojęzycznego, musimy je pod niego podporządkować. Dobrze by było, gdyby ten odbiorca w ogóle nie zorientował się, że wykonaliśmy tłumaczenie. Treść musi brzmieć dla niego naturalnie i zachęcająco. Grafika i kolorystyka musi zgadzać się z realiami jego kraju.
Lokalizacja stron internetowych w celu dostosowania ich do wymienionych wyżej warunków jest złożona. Wymaga nie tylko przetłumaczenia tekstu z maksymalną domestykacją. Często trzeba też zmienić grafikę. Tłumaczyć należy również tekst występujący w kodzie źródłowym. To niezbędne, by skutecznie dotrzeć do zagranicznego odbiorcy.
Lokalizacja gier komputerowych
Równie popularnym zastosowaniem lokalizacji jest lokalizacja gier komputerowych. To trudne zadanie. Wymaga perfekcyjnej znajomości obu języków, realiów i kultury obu obszarów, ale także olbrzymiej kreatywności i lekkiego pióra. Aby w grę grało się dobrze, nie wystarczy sucho przekazać znaczenia. Jeśli tłumaczenie będzie mało naturalne, płynność i przyjemność gry znacząco spadną.
Lokalizacja gier komputerowych to dużo więcej niż tłumaczenie, wymaga więc ogromnych kompetencji. Trzeba oddać charakter postaci. Odszyfrować ukryte w tekście nawiązania i aluzje i zmienić ja na takie, które będą adekwatne w języku odbiorcy. Dostosować wszystkie nazwy własne, których w innych przypadkach nie decydowalibyśmy się tłumaczyć. Zmienić tekst wszędzie, gdzie występuje, nie tylko w wypowiedziach postaci. Łatwo się zorientować, jaka to ilość pracy.
Lokalizacja językowa – o krok dalej niż tłumaczenie
Jak ustaliliśmy, lokalizacja językowa to pójście o krok dalej niż tłumaczenie tekstu. Można by rzec, że to również tłumaczenie realiów, kultury. Nie jest konieczna we wszystkich przekładach. W niektórych jest nawet niepożądana, jak tłumaczenia poświadczone czy niektóre specjalistyczne. Inne tłumaczenia zwykłe mogą, choć nie muszą jej podlegać. Istnieją dwa typy tekstów, w przypadku których dokonuje się jej najczęściej. To lokalizacja stron internetowych i lokalizacja gier komputerowych.
