Spis treści
Jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego nabyte w UE na polski rynek (15.09.2017)
Wyobraźmy sobie następującą sytuację – osoba do tej pory wykonująca zawód tłumacza przysięgłego w obrębie języka polskiego w dowolnym państwie Unii Europejskiej, przyjeżdża do Polski. Chciałaby zamieszkać w Polsce i tutaj wykonywać swój zawód. Pojawia się pytanie: czy będzie musiała zdawać egzamin przewidziany w ustawie z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego? Okazuje się, że nie. Dzięki stosunkowo nowej, bo wprowadzonej w 2015 roku, ustawie o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Od 2015 roku osoby takie mają możliwość przeniesienia uprawnień nabytych w innych państwach UE na polski rynek.
Kto może skorzystać z ustawowego przywileju?
Co ciekawe, z tego ustawowego przywileju mogą skorzystać obywatele wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Mogą to być również obywatele Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – Lichtensteinu, Islandii oraz Norwegii. Wszyscy obywatele tych krajów, którzy w swoich państwach nabyli kwalifikacje do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego, mogą przenieść je do Polski. Nawet jeśli w państwie, w którym do tej pory praktykowali, zawód ten nie był regulowany. W takim przypadku osoba chcąca uzyskać uprawnienia do jego wykonywania musi przedstawić dokument poświadczający, że posiada ona odpowiednie kompetencje oraz kwalifikacje.
Jak przenieść uprawnienia tłumacza?
Droga do przeniesienia uprawnień tłumacza przysięgłego nabytych w Unii Europejskiej do Polski wymaga nieco wysiłku i dużo cierpliwości. Należy jednak pamiętać, że oszczędza ona zdawania skomplikowanego egzaminu i pozwala szybciej rozpocząć praktykę.
Droga ta rozpoczyna się w Ministerstwie Sprawiedliwości. Do tego organu składa się wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego w Polsce. Ze względu na fakt, że wniosek ma za zadanie wszcząć postępowanie o uznanie kwalifikacji, towarzyszyć mu powinny wszelkie dokumenty, które o owych kwalifikacjach mogą świadczyć. Mogą to być między innymi: świadectwa potwierdzające doświadczenie zawodowe, dokumenty potwierdzające uprawnienia wnioskodawcy do wykonywania zawodu regulowanego, dyplom ukończenia studiów lub inne dokumenty potwierdzające stosowne wykształcenie. Oczywiście, wraz z nimi należy złożyć kopię dowodu tożsamości oraz zaświadczenia o niekaralności. Niezbędne będzie też zaświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych. Wyżej wymienione dokumenty należy złożyć w języku polskim lub tłumaczone na język polski (w niektórych przypadkach – tłumaczone przez tłumacza przysięgłego praktykującego w Polsce).
Obrót spraw w Ministerstwie Sprawiedliwości
Po złożeniu dokumentów Minister Sprawiedliwości ma miesiąc na zawiadomienie, że wniosek otrzymał i sprawdzenie, czy nie brakuje żadnego z dokumentów. Następnie Minister analizuje dokumenty i sprawdza, czy dana osoba posiada wykształcenie i kompetencje odpowiednie do wykonywania zawodu. Jeśli Minister uzna, że tak nie jest, może stwierdzić konieczność odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności. Wybór należy w tym przypadku do kandydata. Może się zdarzyć tak, że Minister stwierdzi braki tylko w jednej płaszczyźnie praktyki tłumacza przysięgłego, np. w tłumaczeniach ustnych. Wtedy test umiejętności obejmie tylko tę płaszczyznę. Jeśli Minister uzna, że dany kandydat może nie radzić sobie z terminologią specjalistyczną w języku polskim czy po prostu samym językiem, za to wybitnie posługuje się językiem obcym, test obejmie tylko język polski. Jeśli Minister uzna, że dany kandydat nie posiada żadnych braków i może praktykować jako tłumacz przysięgły w Polsce, wydaje decyzję pozytywną.
Powinno to nastąpić nie później niż 3 miesiące od dnia złożenia przez kandydata wszystkich niezbędnych dokumentów. Jeśli kandydat zostanie skierowany na staż adaptacyjny lub do wykonania testu, postępowanie zostaje zawieszone. Nie liczy się wtedy czasu, jaki zajmie wykonanie stażu czy testu. Dopiero po ich pozytywnym przejściu znów rozpoczyna się liczyć czas i również w tym przypadku postępowanie powinno kończyć się najpóźniej po 3 miesiącach. Później na kandydata czeka już tylko ślubowanie, wpis na listę tłumaczy przysięgłych oraz… praca w Polsce.
Informacje dodatkowe
Ustawa podaje kilka ważnych informacji dodatkowych. Pierwszą, bardzo ważną w przypadku takiego postępowania, jest oczywiście jego koszt. Ustawa przewiduje, że za prowadzenie postępowania oraz wydanie decyzji należy złożyć opłatę w wysokości 35% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2017 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 2000 zł, a więc koszt postępowania wyniesie 700 zł. Opłaty dokonuje się na rachunek Ministerstwa Sprawiedliwości. Drugą ważną informacją jest możliwość odwołania się od decyzji, a właściwie – jej brak. Od decyzji Ministra Sprawiedliwości nie można się odwołać, można jedynie złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy – trzeba jednak działać dosyć szybko, bowiem na złożenie takiego wniosku przewiduje się tylko 2 tygodnie od dnia otrzymania decyzji.
Jak łatwo można wywnioskować, uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego w Polsce, jeśli praktykowało się w wybranych krajach europejskich, jest jak najbardziej możliwie. Niezależnie od tego, że kwestia owego zawodu praktycznie w każdym kraju wygląda inaczej. Wymaga to złożenia odpowiednich dokumentów w celu poświadczenia, że posiada się stosowne kwalifikacje i doświadczenie, tak, aby móc z należytą starannością i kompetencjami wykonywać zawód tłumacza przysięgłego w Polsce, jednak pozwala uniknąć egzaminu i, w najbardziej optymistycznym przypadku, rozpocząć praktykę już w przeciągu 4 miesięcy.
Więcej na ten temat: https://www.biznes.gov.pl/opisy-procedur/-/proc/744-uznawanie-kwalifikacji-tlumacza-przysieglego
