Po krótkim wstępie prezentującym galicyzmy (makijaż,puder) oraz anglicyzmy (eyeliner, żel) funkcjonujące w języku polskim nadeszła pora na ogólne przedstawienie tej grupy słów języka polskiego.
Czym w ogóle są zapożyczenia? Zapożyczenie jest to pewne zjawisko, które polega na włączaniu do jednego języka słów, zwrotów, frazeologizmów z innego języka. Zapożyczenie jest zatem jednostką językową jednego języka „skopiowaną” przez inny język.
Funkcjonują takie oto rodzaje zapożyczeń:
2) Właściwe – jednostki językowe zapożyczone razem ze znaczeniem (butik fr., brydż ang.)
3) Kalki językowe – słowa lub zwroty przetłumaczone dosłownie na język polski
– słowotwórcze – odwzorowane słowa (drapacz chmur – skyscraper ang., przysłówek – adverbium łac.)
– frazeologiczne – zapożyczenie obcojęzycznych zwrotów (być na topie – to be on top ang.)
4) Semantyczne – zapożyczenie nowego znaczenia do słowa już obecnego w języku zapożyczającym (mysz – pierwotnie mały gryzoń, obecnie używane również w znaczeniu mysz komputerowa)
5) Sztuczne – tworzone z cząstek morfologicznych jednego języka (telefon – greckie tele – daleko i phone – dźwięk)
– hybrydowe – cząstki pochodzą z różnych języków (telewizja – greckie tele – daleko i łacińskie visio – widzenie)
6) Fonetyczne – wyrazy, które wchodzą do drugiego języka w swoich oryginalnym brzmieniu (interfejs – interface ang.)
7) Gramatyczne – zapożyczanie konstrukcji z innego języka z pominięciem samego słownictwa
Ciekawym rodzajem zapożyczeń są tak zwane internacjonalizmy – jednostki językowe, które funkcjonują w wielu różnych językach zachowując takie samo znaczenie, a których pisownia różni się między sobą, ale jest to wynikiem zasad ortograficznych obowiązujących w danym języku. Przykładami, które pomogą zobrazować te zapożyczenia mogą posłużyć: republika (republic ang. – Republik niem. – république fr. – repubblica wł. – república hiszp.), demokracja (democracy ang. – Demokratie niem. – démocratie fr. – democrazia wł. – democracia hiszp.) czy medycyna (medicine ang. – Medizin niem. – médecine fr. – medicina wł. – medicina hiszp.). Internacjonalizmy dlatego są interesujące, gdyż są zrozumiałe dla każdego człowieka, nie tylko dla użytkowników danego języka. Barierą mogą być ewentualne różnice w wymowie, które wynikają już ze specyfiki danego języka.
W różnych epokach historycznych różne języki grały pierwsze skrzypce – były wyznacznikiem oczytania, inteligencji i prestiżu. Wynikało to ze specyficznych warunków, jakie w danych okresach obowiązywały w danym kraju. Tymi zależnościami mogły być kontakty handlowe czy polityczne, jakie zachodziły między krajami, zwłaszcza sąsiedzkimi.
Autor: Monika Myszkowska- praktykantka Biura tłumaczeń MIW
