Warunkiem uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego jest zaliczenie egzaminu przed Państwową Komisją Egzaminacyjną. Osoba, która decyduje się na tę rolę, musi złożyć wniosek do Ministerstwa Sprawiedliwości o ustalenie terminu egzaminu. Ustalany jest on przez Przewodniczącego Komisji, który zobowiązany jest do poinformowania kandydata o terminie a także miejscu egzaminu najpóźniej 3 tygodnie wcześniej.
Egzamin na tłumacza przysięgłego złożony jest z dwóch części- pisemnej oraz, pod warunkiem zaliczenia pierwszej, ustnej. Aby zakończyć egzamin z wynikiem pozytywnym, należy wykazać się nie tylko dobrą praktyczną znajomością języka obcego, ale również wiedzy specjalistycznej, przede wszystkich prawniczej i ekonomicznej. Niezbędne jest to do prawidłowego, wiernego przekładu różnego rodzaju oficjalnych pism, pochodzących z kraju właściwego dla danego języka. Tłumacz przysięgły zajmuje się przede wszystkich tłumaczeniem dokumentów urzędowych, sądowych i prawnych a także ustnym przekładem treści, przekazywanych podczas procesów czy przesłuchań. Świadczy ponadto usługi dla osób prywatnych, np. w sytuacji, gdy do przeprowadzenia postępowania spadkowego niezbędne jest przetłumaczenie aktu zgonu. Osoby, które zamierzają podjąć studia bądź pracę za granicą, również potrzebują tłumaczenia uwierzytelnionego swoich świadectw i dyplomów, by były one honorowane w danym kraju.
Praca tłumacza przysięgłego związana jest z wyjątkową odpowiedzialnością, gdyż na podstawie jego przekładów bardzo często opierają się podejmowane czynności prawne. Jego rola jest podobna do tej, którą spełnia biegły sądowy- użycza swojej wiedzy i znajomości języka obcego instytucjom państwowym tj. policji czy prokuraturze. Zobowiązany jest przy tym do bezwarunkowego stawiania się w miejscu i o czasie, wyznaczonym przez te organy, w celu wypełnienia swojej powinności.
