Tłumaczem przysięgłym może zostać każdy obywatel Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, bądź innego kraju (na zasadzie wzajemności), która spełnia warunek niekaralności oraz posiadania pełnej zdolność do czynności prawnych.Musi legitymować się ponadto wykształceniem wyższym. Do niedawna wymagane było ukończenie studiów na kierunku filologicznym bądź innym, ale uzupełnionym o podyplomowe studia z zakresu odnośnego języka. Prowadziło to jednak to pewnego rodzaju dyskryminacji osób, które posiadały umiejętność władania językiem obcym, jednak z różnych przyczyn (np. brak kierunku studiów) nie mogły udokumentować tego dyplomem.
Ostatnim warunkiem, pozwalającym na otrzymanie uprawnień tłumacza przysięgłego, jest zdanie egzaminu z zakresu tłumaczenia zarówno „na” jak i „z” języka obcego, przed Państwową Komisją Egzaminacyjną, podlegającą Ministrowi Sprawiedliwości.
Komisją, składającą się z 11 członków, kieruje Przewodniczący, mianowany spośród jej członków przez Ministra Sprawiedliwości. Do jego obowiązków, poza nadzorowaniem przygotowania do przeprowadzenia egzaminu, należy przekazywanie kopii protokołu z jego przebiegu oraz sporządzanie rocznych sprawozdań z działalności Komisji dla Ministra Sprawiedliwości. Wyznacza on ponadto termin egzaminu, uzależniając go od liczby chętnych, z zastrzeżeniem, że nie może odbyć się on w terminie późniejszym, niż 12 miesięcy od momentu złożenia przez kandydata wniosku.
Egzamin na tłumacza przysięgłego prowadzony jest przez zespół trzech, czterech bądź pięciu członków. W przypadku pojawienia się groźby niepoprawnego sposobu przeprowadzenia egzaminu, np. w związku z brakiem należytych umiejętności w zakresie danego języka, przewodniczący może wystąpić do Ministra Sprawiedliwości o powołanie maksymalnie dwóch konsultantów.
